Hofje van Brienen

'Door Menslievendheid gedreven. Stichting, bestuur en bewoning van het Hofje van Brienen.'
In: P.J. Margry (red.), Hofje van Brienen. Twee eeuwen Amsterdams hofjesleven (Hilversum, 1997), 11-77.

De Nederlandse hofjes zijn een uniek en wereldberoemd cultuurfenomeen. De vele hofjes van 'weldadigheid' die tussen de 16e en de 19e eeuw voor ouderen en armen werden opgericht, zijn kenmerkend voor de historische stadscentra in West-Nederland. Over het verschijnsel hofjes is al vaker gepubliceerd, maar slechts zelden werd één hofje aan een nader onderzoek onderworpen. Het is dan ook bijzonder dat in dit boek één hofje centraal staat: het Amsterdamse hofje van Brienen aan de Prinsengracht. In 1797 werd door de puissant rijke en invloedrijke Arnoud Jan van Brienen en zijn vrouw Sophia het initiatief tot de oprichting van dit hofje genomen. Na een moeizame start konden de eerste bewonders uiteindelijk in 1806 het markante gebouw betrekken. Nu, na bijna twee eeuwen, vormde een complete restauratie van het fraaie monument aanleiding om de geschiedenis van het gebouw en zijn bewoners op schrift te stellen. Jurjen Vis gaat in op de sociaal-economische geschiedenis van het hofje: het verhaal achter stichters, regenten en bewoners. Ester Vink beschrijft het ontwerpen van dit hofje door de bekende architect Abraham van der Hart en de gehele bouwhistorie inclusief de laatste restauratie. Tenslotte wordt door Peter Jan Margry aandacht besteed aan het waardevolle historisch archief van het hofje, dat vrijwel compleet bewaard is gebleven. De bijlage bevat een lijst van stichters, regenten, administrateurs en portiers.